1- نام و تعریف رشته:

دوره دكترای تخصصی بيوشيمی بالينی Clinical Biochemistry (Ph.D) بالاترين مقطع تحصيلی آموزشی عالی بوده كه به اعطاء مدرك دكترای تخصصی (Ph.D) بيوشيمی بالينی انجاميده و مجموعه ای هماهنگ از فعاليت های آموزشی، پژوهشی، كاربردی و خدماتی می باشد.

2 – تاريخچه:

آموزش و پژوهش در اين دوره براساس برنامه ای كه توسط دانشگاهها و هيات ممتحنه و ارزشيابی اين رشته پيشنهاد شده بود، انجام ميشد. تا اينكه برنامه بازنگری شده در سيصدو دومين جلسه شورای عالي برنامه ريزي مورخ 19/6/1374 به تصويب رسيد كه تاكنون در دانشگاه ها اجرا مي گردد. اولين دوره دكتراي تخصصي (Ph.D) بيوشيمي باليني در سال 1368 در دانشگاه علوم پزشكی اصفهان با پذيرش 3 دانشجو آغاز شد و پس از آن به ترتيب دانشگاه علوم پزشكي تهران (سال 1369)، دانشگاه علوم پزشكي شيراز (سال 1377)، دانشگاه علوم پزشكي تبريز (سال 1378)، دانشگاه علوم پزشكي ايران (سال 1378) و دانشگاه تربيت مدرس وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوری نيز از سال 1368 اقدام به پذيرش دانشجو در اين مقطع تحصيلي كردند.

3 – ارزشها و باورها (Values) (فلسفه برنامه):

متخصصين اين رشته از سویی با همكاری با پزشك در اعتلاء سلامت انسان سروكار دارند و از سوئي ديگر در امر آموزش و پژوهش نقش دارند. بنابراين بايستي از راه پژوهشهای بنيادي – كاربردی و تقويت مطالعات نظري و عملی، ايجاد تفكر آموزش مداوم و ارتباط با ساير شاخه های دانش بتوانند در تحقق نياز جامعه از جهات فوق الذكر برآيند.

4 – رسالت برنامه آموزشي (Mission):

ارتقاء علم و آشنائی با روشهای نوين آموزش بمنظور تدريس بيوشيمی و بيوشيمی بالينی در مقاطع مختلف دانشجويان گروه پزشكی، تقويت و ارتقاء آشنائی با روشهای جديد بيوشيمی بالينی بمنظور كاربرد آن جهت همكاري با پزشك در سرعت به تشخيص بيماريها، ايجاد پويائي و برانگيخته روحيه علمي اعضاء هيات علمی در توليد علم و انتقال آن در سطح ملی و بين المللی است.

5- چشم انداز برنامه آموزشي (Vision):

باتوجه به ارتقاء كيفيت در برنامه آموزشي و پژوهشي و آشنائی با روشهاي نوين آموزش و كسب اطلاعات دانش روزآمد و مهارتهاي باليني، اميد است در ده سال آينده دانش آموختگان اين رشته بتوانند در بالاترين سطح علمی حداقل در منطقه از نظر آموزش، پژوهش و كيفيت علمی و فنی قرار گيرند.

6 – اهداف كلي (Aims):

ارتقاء علم و آشنائی با روشهای نوين آموزش بمنظور تدريس بيوشيمی و بيوشيمی باليني در مقاطع مختلف دانشجويان گروه پزشكی، تقويت و ارتقاء آشنائي با روشهاي جديد بيوشيمی بالينی بمنظور كاربرد آن جهت همكاری با پزشك در سرعت به تشخيص بيماريها، ايجاد پويائی و برانگيختن روحيه علمی اعضاء هيات علمی در توليد علم و انتقال آن در سطح ملی و بين المللی است.

باتوجه به ارتقاء كيفيت در برنامه آموزشي و پژوهشي و آشنائی با روشهای نوين آموزش و كسب اطلاعات دانش روزآمد و مهارتهای بالينی، اميد است در ده سال آينده دانش آموختگان اين رشته بتوانند در بالاترين سطح علمی حداقل در منطقه از نظر آموزش، پژوهش و كيفيت علمی و فنی قرار گيرند.

هدف از ايجاد اين دوره، ترتيب افراد لايق و متعهد و متخصصی می باشد كه توانائی انجام وظايف محوله را در حد استانداردهای روز، در سه مورد زير داشته باشند:

الف – تدريس بيوشيمی عمومی به گروه پزشكی و بالينی در مقاطع مختلف

ب – توانائی ارائه و انجام پروژه های پژوهشی در زمينه های مورد نياز مراكز دانشگاهی و پژوهشی

ج – مسئوليت علمی و فنی اداره بخش بيوشيمی بالينی آزمايشگاه تشخيص طبی

7 – نقشهای دانش آموختگان در برنامه آموزشی (Role definition):

دانش آموختگان اين دوره، علاوه بر رفع كمبود كمي و كيفی نيروی انسانی در اين رشته، قادر خواهند بود در امر آموزشی، پژوهشی، خدماتی و مشاوره ای ايفای نقش نمايند.

8 – وظايف حرفه ای دانش آموختگان (Task Analysis):

دانش آموختگان اين دوره، درموارد زير انجام وظيفه خواهند كرد:

الف- آموزشی:

تدريس بيوشيمی عمومی براي دانشجويان دوره های كاردانی، كارشناسی، كارشناسی ارشد، دكترای عمومی، مباحثی تخصصی برای دوره دكترای تخصصی بيوشيمی بالينی و دروس عملی رشته های ذكر شده

ب – پژوهشی:

هدايت و سرپرستی و انجام طرحهای تحقيقاتی

ج – خدماتی و مشاوره ای:

مسئوليت علمی و فنی بخش بيوشيمی بالينی آزمايشگاه تشخيص طبی

9 – استراتژيهای اجرايی برنامه آموزشی:

تلفيقی از دانشجو و استاد محوری است.

10 – شرايط و نحوه پذيرش دانشجو:

داوطلبن علاوه بر دارا بودن شرايط عمومي پذيرش دانشجوی دوره دكتری تخصصی (Ph.D) مطابق ضوابط و مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، بايد داراي دانشنامه كارشناسی ارشد بيوشيمی يا بيوشيمی بالينی يا داروسازی يا علوم تغذيه يا كارشناسی ارشد شيمی با ليسانس بيوشيمی يا دكترای عمومی پزشكی، دكترای عمومی دامپزشكی، دكترای عمومی داروسازی يا دكترای علوم آزمايشگاهی باشند

مواد امتحانی و ضرايب مربوطه:

- بيوشيمی عمومی (ساختمانی)                 ضريب 4

- متابوليسم و اختلالات آن                           ضريب 3

- فيزيولوژی عمومی                                    ضريب 2

11 – رشته هاي مشابه در داخل كشور:

رشته بيوشيمی در مقطع Ph.D در دانشكده علوم دانشگاه تهران (IBB) داير است كه غيربالينی است.

12 – رشته هاي مشابه در خارج از كشور:

مشابه اين رشته در كشورهای مختلف مانند آمريكا، انگليس، فرانسه، كانادا و آلمان با شرايطی نسبتا متفاوت موجود است.

13 – شرايط مورد نياز برای راه اندازی رشته:

طبق ضوابط شوراي نظارت، ارزشيابي و گسترش دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور.

14- موارد ديگر (مانند بورسيه):

اعزام بورسيه به خارج از كشور براساس نياز و مطابق قوانين وزارت متبوع می باشد.

  

نام دروس و تعداد واحدهاي درسي:

تعداد كل واحدهاي اين دوره 50 واحد شامل 20 واحد دروس اختصاصي اجباري (Core)، 10 واحد دروس اختصاری اختياری (noncore) و 20 واحد پايان نامه می باشد. دانشجو از بين 22 واحد دروس اختصاصي اختياری ملزم به گذراندن 10 واحد خواهد بود. دانشجو موظف است علاوه بر گذراندن واحدهاي دوره با تشخيص گروه آموزشي و تائيد شوراي تحصيلات تكميلي دانشگاه تمامی يا تعدادی از دروس كمبود يا جبرانی (جدول الف) را حداكثر تا سقف 13 واحد بگذراند.

 

دروس كمبود و جبرانی: 13 واحد

دروس اختصاری اجباری (core): 20 واحد

دروس اختصاصی اختياری (noncore): 4 واحد

پايان نامه: 18 واحد

جمع: 42 واحد

 

 

الف – جدول دروس كمبود يا جبراني دوره دكتراي تخصصي (Ph.D) بيوشيمي باليني 

دانشجو موظف است با تشخيص گروه آموزشي و تاييد شورای تحصيلات تكميلی دانشگاه، تمامی يا تعدادی از دروس كمبود و جبراني (جدول الف) را بگذارند.

* دانشجوياني كه در مقطع قبلی اين درس را نگذرانده اند ملزم به گذراندن اين درس به عنوان كمبود يا جبرانی مي باشند.

 

 ب – جدول دروس اختصاری اجباری (Core) دوره دكترای تخصصی (Ph.D)بيوشيمی بالينی 

* سرفصل درس سمينار بانظر استاد راهنمای آموزشی دانشجو تعيين می شود.

  

ج – جدول دروس اختصاصی اختياری (Noncore) دوره دكترای تخصصی (Ph.D)بيوشيمی بالينی 

 

دانشجو از بين 22 واحد دروس اختصاصی اختياری ملزم به گذراندن 10 واحد می باشد.